دواپس چیست و یک مهندس دواپس چه وظایفی را بر عهده دارد؟
دواپس یا به صورت انگلیسی Devops مخفف عبارت DEVelopment OPerationS به مفهوم عملیات توسعه نرم افزار است. در این مقاله سعی داریم تا نگاهی به این موقعیت شغلی داشته باشیم و این موضوع را دریابیم که مهندسان دواپس چه مسئولیت‌هایی را بر عهده دارند.
دواپس چیست؟
در ابتدا باید بگوییم که دواپس فقط یک نرم افزار یا یک ابزار ساده برای توسعه نرم افزار نیست. بلکه می‌توان دواپس را یک ترکیب از فلسفه و فرهنگ کاری، عملیات مورد نیاز برای ساخت محصول و ابزارهای مورد استفاده در توسعه و تولید آن دانست. با استفاده از مفهوم دواپس، این امکان برای تیم‌های تاثیر گذار در توسعه نرم افزار فراهم می‌گردد تا بتوانند به صورت سریع و مداوم، یک محصول یا سرویس را تولید کرده و به مشتری تحویل دهند.
سرعت بالا یا به عبارت دیگر Agile بودن یک کسب و کار در تولید یک محصول باعث افزایش رضایت مشتری خواهد شد. در نتیجه، شرکت تولید کننده می‌تواند بخش بیشتری از بازار را به تسخیر خود درآورد. نمونه‌های بسیاری از پلتفرم‌های دواپس وجود دارد که توسط برنامه نویسان مورد استفاده قرار می‌گیرند که از Gradle، Git و Docker می‌توان به عنوان شناخته شده‌ترین آن‌ها نام برد.
چرا به دواپس نیاز داریم؟
همانطور که گفتیم، دواپس می‌تواند روند تولید یک محصول یا سرویس در یک شرکت را بهبود ببخشد. بخش فنی تمام شرکت‌های مهندسی و یا استارت‌آپ‌ها از دو قسمت اصلی تشکیل شده است. هدف این دو بخش در کنار یکدیگر، تولید یک نرم افزار با بالاترین کیفیت ممکن و کسب رضایت مشتری می‌باشد.
تیم توسعه نرم افزار
در تعریف تئوری، توسعه دهنده نرم افزار شخصی است که با استفاده از زبان‌های برنامه نویسی و تکنولوژی‌های مرتبط با توسعه نرم افزار، کد یک برنامه را می‌نویسد. این افراد در اصل ساختار کلی یک نرم افزار را مدیریت می‌کنند. به این ترتیب اعضای تیم توسعه دهندگان باید تمام تلاش خود را برای ایجاد بستر مناسب برای پیشرفت مراحل ساخت محصول را به کار بگیرند. پیش از اینکه توسعه یک محصول استارت بخورد، در یک جلسه موسوم به جلسه طرح ریزی (Planning) که با حضور مدیران ارشد پروژه، اعضای تیم فنی و مهندس دواپس برگزار می‌شود، چشم اندازهای پروژه مورد بررسی قرار می‌گیرد. مهندس دواپس وظیفه دارد تا صلاحیت توسعه دهندگان را مورد ارزیابی قرار داده و مسیر حرکت پروژه را با کمک مدیران پروژه مشخص نماید.
پس از این که اعضا در خصوص تمام موارد نظر جمعی خود را اعلام کردند، مرحله توسعه (Development) نرم افزار کلید می‌خورد. در این شرایط نیز باید مهندس دواپس تلاش کند تا راهکارهایی جهت تسهیل فرآیند توسعه نرم افزار را پیشنهاد دهد.
تیم اجرایی
تیم اجرایی معمولا از تعدادی توسعه دهنده و کارشناسان کنترل و تضمین کیفیت تشکیل شده است که باید کدهای نوشته شده را بر روی سرورهای تست، آزمایش کنند. این افراد موظفند تا کدها را با استانداردهای موجود بسنجند و عملکرد برنامه را در حالت‌های مختلف مشاهده نمایند.
کاملا واضح است که اعضای این دو بخش باید بتوانند در هماهنگی کامل با یکدیگر فعالیت کنند و از گزارشات یکدیگر با خبر باشند. همین موضوع باعث می‌شود که صاحبان کسب و کار به دنبال راهی باشند که این هماهنگی را به وجود آورند. چرا که عدم وجود یک پل ارتباطی بین این دو تیم، باعث می‌شود تا فرآیند ساخت محصول بسیاری طولانی شود.
شرایطی را در نظر بگیرید که در آن برنامه ساخته شده به علت کمبود منابع سیستم یا مشکلات موجود در سیستم عامل بخش اجرایی، نمی‌تواند عملکرد مورد نظر را ارائه دهد. درست است که هیچ مشکلی در کد وجود نداشته و توسعه دهندگان کار خود را به درستی انجام داده‌اند؛ اما فرهنگ سازمانی حکم می‌کند که در چنین شرایطی، کدها باید به مبدا خود بازگشته و دوباره مورد بازبینی قرار بگیرند. به همین دلیل است که می‌گوییم نبود یک مسیر ارتباطی بین بخش‌های مختلف تیم فنی، در بسیاری از موارد می‌تواند کسب و کار را از استراتژی خود عقب انداخته و ضرر‌های مالی را به آن تحمیل کند.
مزایای استفاده از سیستم دواپس چیست؟
سیستم دواپس می‌تواند نظم خاصی به فرآیند تولید محصول ببخشد. در ادامه چند نمونه از مزایای دیگر این سیستم را با یکدیگر بررسی می‌‌کنیم.
افزایش انعطاف پذیری و سرعت با سیستم دواپس
دواپس با افزایش هماهنگی بین اعضای تیم فنی، سرعت توسعه محصول را افزایش می‌دهد. از این طریق مدیران پروژه و مهندس دواپس زمان بیشتری برای تحلیل محصول و عیب یابی آن خواهند داشت. علاوه بر این، با ورود به مرحله نگهداری (maintenance) مهندس دواپس می‌تواند فیدبک‌های مشتریان را نیز مطالعه کرده و محصول نهایی را بهبود بخشد. سیستم دواپس به صورت کلی، بهره‌وری اعضای تیم را بالا برده و همه را در مسیر مشخصی برای دستیابی به هدف نهایی قرار می‌دهد.
نقش دواپس در ایجاد خلاقیت
با بررسی فیدبک‌هایی که از مشتریان دریافت می‌شود، این امکان در اختیار مهندسان دواپس قرار می‌گیرد که ایده‌های جدید و خلاقانه‌ای برای بهبود کیفیت محصول ارائه دهند. به این ترتیب، کسب و کارهایی که از سیستم دواپس استفاده می‌کنند، نسبت به رقبای خود در بازار، سهم بیشتری را کسب کرده و درآمد بالاتری خواهند داشت. همین موضوع سبب می‌شود که سایر بخش‌های شرکت نیز وقت کافی برای تحلیل بازار و رقبا را داشته باشند و با بیان و اجرای ایده‌های خلاقانه، باعث موفقیت محصول گردند.
نتیجه گیری
استفاده از سیستم دواپس و مهندسانی که با این ساختار آشنا هستند، می‌تواند تاثیر بسیاری مثبتی بر روی یک برند داشته باشد. با افزایش هماهنگی میان اعضای تیم، می‌توان شاهد بهبود بهره‌وری تیم‌ها و ارتباطات درون سازمانی شد. تمام این موارد می‌تواند در نهایت باعث شود که یک کسب و کار، اعتبار بیشتری به دست آورد و رضایت مشتریانش را جلب کند.
